Asen (bắt nguồn từ từ tiếng Pháp Arsenic), còn được viết là a-sen Arsen, Asenic, là một nguyên tố hóa học có ký hiệu As.
Số nguyên tử của Asen là 33, là một á kim gây ngộ độc và có nhiều dạng thù hình: màu vàng (phân tử phi kim) và một vài dạng màu đen và xám (á kim) chỉ là số ít mà người ta có thể nhìn thấy.
Asen và các hợp chất của nó được sử dụng như là thuốc trừ dịch hại, thuốc diệt cỏ, thuốc trừ sâu và trong một loạt các hợp kim.
Asen là gì?
Trong tiếng Việt, asen thường bị gọi là thạch tín vốn là từ chỉ quặng oxit của nó(As2O3), cũng là chất độc như asen.
Asen và hợp chất của nó là nguyên nhân gây ra nhiều bệnh nguy hiểm như: tim mạch, ngộ độc thần kinh và bệnh tiểu đường, ung thư da…. Như vậy có thể thấy tác hại của Asen vô cùng nguy hiểm đối với sức khỏe con người.
Asen đi vô cơ thể người qua những đường nào?
Tự nhiên: Asen là một thành phần tự nhiên trong vỏ trái đất và được phân bố trong không khí, nước và đất. Nó có độc tính cao khi ở dạng vô cơ.
Nhân tạo: Asen được sử dụng trong các ngành công nghiệp thủy tinh, nhuộm, dệt, giấy, hàn kim loại, chất bảo quản gỗ và đạn dược. Asen cũng được sử dụng trong ngành thuộc da, phân bón, chất hỗ trợ chế biến và dược phẩm.
Mối đe dọa lớn nhất cho sức khỏe cộng đồng do tác hại của asen là từ nguồn nước ngầm bị ô nhiễm. Asen vô cơ tồn tại tự nhiên ở mức cao trong nước ngầm của nhiều quốc gia (Argentina, Bangladesh, Chilê, Trung Quốc, Mexico, Mỹ).
Cá, thịt, gia cầm, sữa và ngũ cốc có thể cũng là nguồn chứa Asen ăn hằng ngày. Tuy nhiên phơi nhiễm từ những thực phẩm này rất thấp so với việc phơi nhiễm từ nguồn nước ngầm bị ô nhiễm. Trong thủy sản, Asen được tìm thấy chủ yếu là Asen hữu cơ.
Những người hút thuốc cũng có thể bị phơi nhiễm Asen vô cơ có trong thuốc lá vì cây thuốc lá hấp thu mạnh Asen từ đất. Hơn nữa, trong quá khứ, khả năng phơi nhiễm Asen cao gấp nhiều lần khi cây thuốc lá được phun thuốc có chứa chì Asenate.
Tác hại của Asen đối với sức khỏe
Các triệu chứng ngộ độc Asen cấp tính gồm có: nôn mửa, đau bụng và tiêu chảy. Những triệu chứng theo sau là tê người và ngứa ran toàn thân, chuột rút và tử vong, trong trường hợp bị ngộ độc nặng.
Những triệu chứng đầu tiên của việc phơi nhiễm ở mức cao với Asen vô cơ trong thời gian dài (như từ việc sử dụng nước uống và thực phẩm ô nhiễm) thường xuất hiện trên da. Các biểu hiện cụ thể như đổi màu da, tổn thương da và các đốm thô cứng trên lòng bàn tay, bàn chân (bệnh sừng hóa). Các triệu chứng này xảy ra sau một thời gian phơi nhiễm ít nhất là 5 năm và có thể là một cảnh báo cho căn bệnh ung thư da.
Nói thêm rằng ung thư da, do phơi nhiễm Asen lâu dài, cũng có thể gây các bệnh ung thư bàng quang và ung thư phổi. Cơ quan Quốc tế về Nghiên cứu bệnh ung thư (IARC) đã xếp Asen và các hợp chất chứa Asen vào nhóm chất gây ung thư ở người, và cũng đã tuyên bố rằng Asen trong nước uống là chất gây ung thư cho người.
Những ảnh hưởng bất lợi cho sức khỏe khác liên quan đến sự hấp thụ Asen vô cơ lâu dài là những tác động lên quá trình phát triển, ngộ độc thần kinh, tiểu đường, bệnh viêm phổi và bệnh tim mạch.
Asen – tác nhân gây bệnh nhồi máu cơ tim, đặc biệt có thể gây tử vong rất cao. Ở Trung Quốc, phơi nhiễm Asen gây bệnh “bàn chân đen”, là một căn bệnh nguy hiểm liên quan đến mạch máu dẫn đến hoại tử. Căn bệnh này vẫn chưa được theo dõi ở các nước khác, tuy nhiên, tình trạng suy dinh dưỡng cũng góp phần làm gia tăng căn bệnh này.
Asen cũng liên quan đến tình trạng sảy thai và gây tử vong cho trẻ sơ sinh, tác động lên sức khỏe của trẻ em, và cũng có một số bằng chứng về tác động dương tính lên sự phát triển nhận thức
Cách phòng tránh tác hại của Asen
Cách phòng tránh các tác hại của asen hiệu quả nhất có thể nói đó chính là loại bỏ nguồn lây nhiễm Asen hay chính là loại bỏ nguồn nước có nhiễm Asen.
Lọc nước chính là phương pháp được ưu tiên hàng đầu thế nhưng không phải công nghệ nào cũng có thể loại bỏ được Asen ra khỏi nguồn nước. Chính vì thế người tiêu dùng phải thông minh trong cách trọn lựa sản phẩm lọc nước.
Công nghệ lọc loại bỏ Asen trong nước
Hiện nay trên thị trường có 2 công nghệ lọc nước đảm bảo loại bỏ 100% Asen đó chính là công nghệ lọc RO và CDI:
| Công nghệ | Nguyên lý | Ưu điểm | Nhược điểm |
| RO | Nguyên lý lọc theo màng với kích thước các lỗ màng chỉ từ 0,0001 micro nên có thể loại bỏ hoàn toàn các chất độc, kim loại nặng và Asen trong nước, đưa nước về nước tinh khiết. | Công suất tức thời nhanh, lọc sạch, phải thêm lõi lọc bù khoáng để thêm khoáng cần thiết cho cơ thể | Nước thải cao (30%-50%), phải thay lõi thường xuyên, tiềm ẩn nguy cơ thiếu khoáng chất do nước tinh khiết. |
| CDI | Sử dụng nguyên lý siêu hấp thu để hút Asen, các kim loại nặng nhưng vẫn có thể giữ lại các khoáng chất cần thiết cho cơ thể. Cho nguồn nước có khoáng tự nhiên tốt cho sức khỏe | Lọc độc giữ khoáng, công suất cao, đáp ứng nhu cầu nước uống trực tiếp và nấu ăn, lõi lọc bền, không cần phải sử dụng bù khoáng, nước thải ít (10%) | Mẫu mã không đa dạng. |
Xem chi tiết tại: So sánh 2 công nghệ lọc nước RO và CDI
Với các dữ liệu trên thì tùy vào nhu cầu sử dụng và kinh tế mỗi gia đình nên chọn lựa công nghệ phù hợp để sử dụng mà vẫn ưu tiên loại bỏ được Asen trong nước, ngăn ngừa tác hại của asen đối với sức khỏe con người.
Để biết thêm thông tin về sản phẩm hoặc tư vấn về công nghệ vui lòng liên hệ hotline 08 888 70968
