Nước Có Ga: Lợi Ích, Rủi Ro Và Sự Thật

Nước có ga là một loại đồ uống được carbonat hóa bằng cách hòa tan khí carbon dioxide vào nước dưới áp suất cao. Quá trình này tạo ra các bọt khí nhỏ, mang lại cảm giác sủi bọt đặc trưng khi uống.

Theo thống kê của Statista – 2023, nước có ga là một trong những loại đồ uống giải khát phổ biến nhất hiện nay, với doanh số tiêu thụ toàn cầu lên tới hơn 227,7 tỷ lít vào năm 2022.

Trong các loại nước có gas, nước khoáng có ga có thể mang lại một số lợi ích nhất định cho sức khỏe như cải thiện các triệu chứng tiêu hóa, hỗ trợ giảm cân, giảm nguy cơ tim mạch,… khi được sử dụng đúng cách.

Nhưng nếu lạm dụng nước có gas (nhất là dòng nước ngọt, nước tăng lực,…) lại tiềm ẩn nhiều tác hại như tổn thương men răng, tăng nguy cơ loãng xương, ảnh hưởng tiêu cực đến các bệnh mãn tính.

Đặc biệt, với trẻ em, phụ nữ mang thai, người lớn tuổi, vận động viên và người mắc bệnh lý nền cần hết sức thận trọng khi uống nước có ga. Các chuyên gia dinh dưỡng cũng khuyến nghị nên hạn chế tối đa việc sử dụng các loại nước có ga chứa đường.

Bài viết này sẽ cung cấp góc nhìn toàn diện, dựa trên các bằng chứng khoa học, về lợi ích, tác hại và lời khuyên từ chuyên gia để bạn đọc có thêm thông tin hữu ích, từ đó đưa ra lựa chọn sáng suốt cho bản thân và gia đình. Đừng bỏ qua nhé!

Nước Có Ga Là Gì?

Nước có ga (carbonated water) là nước được bổ sung khí CO2 dưới áp suất cao, tạo nên các bọt khí li ti sủi bọt khi mở nắp. Nồng độ CO2 trong nước có ga thường dao động từ 2,5 đến 5 g/l (Descoins et al., 2006).

1. Nước có gas có thành phần chung là gì?

Thành phần chính của các dòng nước có gas bao gồm:

Nước (H2O).
Khí cacbonic (CO2).
Muối khoáng (natri, kali, canxi, magie…).
Axit citric (chất điều vị, tạo độ chua).

2. Quy trình sản xuất nước có gas như thế nào?

Quy trình sản xuất nước có ga gồm các bước chính:

Lọc và khử trùng nước.
Bổ sung muối khoáng, các phụ gia (nếu cần).
Bơm khí CO2 vào nước dưới áp suất cao.
Đóng chai và kiểm tra chất lượng.

3. Nước có gas gồm những loại nào?

Xét theo thành phần, nước có gas được chia thành 4 loại chính gồm: nước ngọt có ga, nước có ga không đường, nước khoáng có ga, nước tăng lực có ga.

Loại nước	Thành phần chính	Đặc điểm	Lợi ích	Lưu ý
Nước ngọt có ga	Nước, đường, hương vị, chất tạo màu	Vị ngọt đậm đà, nhiều hương vị	Cung cấp năng lượng, giải khát	Chứa nhiều calo và đường, có thể ảnh hưởng đến sức khỏe nếu sử dụng quá nhiều
Nước có ga không đường	Nước, hương vị, chất tạo ngọt nhân tạo	Vị ngọt thanh, ít calo	Ít ảnh hưởng đến sức khỏe hơn nước ngọt có ga	Có thể chứa chất tạo ngọt nhân tạo không tốt cho sức khỏe
Nước khoáng có ga	Nước khoáng tự nhiên, khí CO2	Vị thanh mát, chứa nhiều khoáng chất	Cung cấp khoáng chất tốt cho cơ thể, hỗ trợ tiêu hóa	Nên chọn loại nước khoáng có ga có nguồn gốc rõ ràng
Nước tăng lực có ga	Nước, caffeine, taurine, vitamin B, chất tạo ngọt	Vị ngọt, the, giúp tăng cường năng lượng	Tăng cường sự tỉnh táo, tập trung, hỗ trợ thể thao	Không nên sử dụng quá nhiều, đặc biệt là trẻ em, phụ nữ mang thai và người có vấn đề về tim mạch

Lợi Ích Của Nước Có Ga Là Gì?

Trong các loại nước uống có gas thì dòng nước khoáng có gas là tốt nhất. Loại nước này có thể mang lại một số lợi ích nhất định cho sức khỏe như cải thiện các triệu chứng tiêu hóa, hỗ trợ giảm cân, giảm nguy cơ tim mạch nếu được sử dụng hợp lý.

Nước khoáng có ga được đánh giá là loại nước có ga tốt nếu sử dụng đúng cách

1. Cải thiện các triệu chứng tiêu hóa

Theo một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Journal of Nutritional Science and Vitaminology, uống nước khoáng có ga có thể giúp giảm 54% triệu chứng trào ngược dạ dày thực quản so với uống nước lọc (Cuomo et al., 2002). Khí CO2 trong nước có ga kích thích thụ thể áp suất trong dạ dày, từ đó thúc đẩy nhu động ruột, hỗ trợ quá trình tiêu hóa.

Một nghiên cứu khác cho thấy, uống 500ml nước khoáng có ga có thể giúp giảm thời gian làm rỗng dạ dày xuống còn 12,1 phút, so với 21,2 phút khi uống nước lọc (Ploutz-Snyder et al., 1999). Điều này giúp cải thiện cảm giác đầy bụng, khó tiêu sau khi ăn.

2. Tăng cảm giác no, hỗ trợ giảm cân

Một thử nghiệm lâm sàng trên phụ nữ cho thấy, uống 250ml nước có ga trước bữa ăn có thể giúp tăng 22,8% cảm giác no, giảm 13,9% lượng thức ăn tiêu thụ so với uống nước lọc (Moorhead et al., 2006). Nguyên nhân là khí CO2 trong nước có ga kích thích giãn nở dạ dày, từ đó ức chế sự thèm ăn, hỗ trợ quá trình giảm cân.

3. Giảm nguy cơ bệnh tim mạch

Một nghiên cứu dài hạn trên 2564 người cho thấy, những người uống từ 1-2 ly nước có ga/ngày có nguy cơ mắc bệnh tim mạch thấp hơn 35% so với nhóm không uống (Sesso et al., 2009). Các nhà nghiên cứu cho rằng, khoáng chất magie và kali trong nước có ga giúp ổn định huyết áp, giảm nguy cơ xơ vữa động mạch.

Tuy nhiên, lợi ích này chỉ rõ ràng với nước có ga tự nhiên từ suối khoáng hoặc nước có ga nhân tạo không đường. Nước ngọt có gas chứa nhiều đường lại có thể tăng nguy cơ thừa cân béo phì, đái tháo đường và bệnh tim mạch.

Tác Hại Của Nước Có Ga Là Gì?

Nước có ga gây ra nhiều tác hại cho sức khỏe nếu lạm dụng: tổn thương men răng, tăng nguy cơ loãng xương, ảnh hưởng tiêu cực đến các bệnh mãn tính. Đặc biệt là những dòng nước ngọt, nước tăng lực.

1. Gây tổn thương men răng

Các axit trong nước có ga như axit cacbonic, axit citric, axit phosphoric… có thể làm mềm, xói mòn men răng.

Một nghiên cứu in vitro cho thấy, ngâm răng trong nước có ga có thể làm giảm 44% độ cứng bề mặt men răng chỉ sau 30 phút (Parry et al., 2001). Tình trạng này kéo dài có thể dẫn đến ê buốt, nhạy cảm, sâu răng.

2. Tăng nguy cơ loãng xương, gãy xương

Theo một phân tích tổng hợp trên 88.514 phụ nữ, uống từ 1 ly nước ngọt có ga/ngày trở lên làm tăng 14% nguy cơ gãy xương hông so với những người uống ít hơn 1 ly/tuần (Fung et al., 2014).

Nguyên nhân được cho là do axit phosphoric trong nước ngọt cản trở sự hấp thu canxi, đồng thời kích thích bài tiết canxi qua nước tiểu, gây loãng xương.

3. Làm trầm trọng hơn các bệnh mãn tính

Lạm dụng nước có ga, nhất là loại chứa đường, có thể khiến một số bệnh mãn tính trở nặng hơn:

Ở bệnh nhân đái tháo đường, uống 330ml nước ngọt có ga mỗi ngày tăng 20% nguy cơ tử vong so với mức tiêu thụ dưới 1 lon/tháng (Meng et al., 2021).
Tiêu thụ nước ngọt thường xuyên cũng làm tăng 26% nguy cơ mắc bệnh về thận (Rebholz et al., 2019).
Ở người cao huyết áp, mỗi lon nước ngọt 350ml mỗi ngày có thể làm tăng 12% nguy cơ tử vong do đột quỵ (Eshak et al., 2019).

Đối Tượng Nào Cần Đặc Biệt Lưu Ý Khi Sử Dụng Nước Có Ga?

Mặc dù nước có ga vẫn có thể sử dụng với liều lượng hợp lý, nhưng với trẻ em, phụ nữ mang thai, người lớn tuổi, vận động viên và người mắc bệnh lý nền cần hết sức thận trọng.

1. Trẻ em

Trẻ em đang trong giai đoạn phát triển toàn diện cả về thể chất lẫn trí tuệ. Tuy nhiên, việc uống nước có ga thường xuyên lại là “kẻ thù” tiềm ẩn của quá trình này:

Nguy cơ béo phì tăng 43%: Theo nghiên cứu trên tạp chí Pediatrics, trẻ uống từ 1 ly nước ngọt có ga mỗi ngày trở lên dễ bị béo phì hơn đến 43% so với trẻ không uống.
Chậm lớn, biếng ăn: Lượng đường, chất phụ gia trong nước có ga khiến trẻ dễ biếng ăn, chậm tăng cân và phát triển chiều cao.
Cản trở hấp thu canxi: Hàm lượng phospho dư thừa trong nước có ga gây ảnh hưởng xấu đến quá trình hấp thu canxi, “đánh cắp” cơ hội phát triển chiều cao và trí não tối ưu của trẻ.

Hơn nữa, trẻ uống nước có ga thường xuyên dễ hình thành thói quen nghiện đồ ngọt, tiềm ẩn nguy cơ mắc các bệnh mãn tính như tiểu đường, tim mạch, sâu răng khi trưởng thành (theo WHO).

2. Phụ nữ mang thai và cho con bú

Phụ nữ mang thai và cho con bú cũng nên tránh xa nước có ga vì những lý do sau:

Tăng 38% nguy cơ sinh non, 37% sinh nhẹ cân: Theo phân tích trên 60.761 bà bầu, uống từ 1 ly nước ngọt có ga/ngày trở lên làm tăng đáng kể nguy cơ sinh non và sinh con nhẹ cân.
Nguy cơ dị tật bẩm sinh: Đường, caffein, chất bảo quản, phẩm màu nhân tạo trong nước có ga có thể gây dị tật cho em bé.
Giảm chất lượng và lượng sữa: Các phụ gia trong nước có ga đi vào sữa mẹ sẽ ảnh hưởng đến chất lượng sữa. Nước có ga còn gây mất nước, giảm tiết sữa. Nghiên cứu cho thấy bà mẹ uống từ 2 ly nước ngọt có ga/ngày trở lên dễ cai sữa sớm hơn 31%.

3. Người lớn tuổi

Người lớn tuổi sử dụng nước có ga như “liều thuốc độc” khiến các bệnh mãn tính trở nặng:

Tăng nguy cơ đột quỵ: Ở người cao huyết áp, mỗi lon nước ngọt 350ml/ngày làm tăng 12% nguy cơ tử vong do đột quỵ.
Tăng nguy cơ tử vong do tim mạch: Bệnh nhân tiểu đường uống 1 lon nước ngọt có ga mỗi ngày có nguy cơ tử vong do biến chứng tim mạch cao hơn 26%.
Tăng nguy cơ gãy xương: Phospho trong nước có ga cản trở hấp thu canxi, khiến xương của người lớn tuổi dễ gãy hơn.

4. Vận động viên

Nước có ga chứa nhiều đường, caffein có thể bổ sung năng lượng nhanh chóng, nhưng cũng có thể gây mất nước, mệt mỏi, chuột rút, giảm sức bền và hiệu suất tập luyện:

Giảm thời gian chạy: Nghiên cứu cho thấy uống nước có ga trước khi chạy khiến vận động viên chạy chậm hơn 11% so với uống nước lọc.
Gây mất nước, mệt mỏi, chuột rút: Đường và caffein trong nước có ga khiến cơ thể mất nước, giảm sức bền, dễ chuột rút khi vận động.
Chướng bụng, ợ hơi: Bọt khí trong nước có ga gây chướng bụng, ợ hơi, ảnh hưởng tiêu cực đến quá trình tập luyện.

5. Người mắc bệnh lý nền

Người mắc các bệnh lý nền như tiểu đường, thận, dạ dày cũng cần tránh nước có ga vì:

Tăng nguy cơ suy thận giai đoạn cuối: Bệnh nhân thận mãn tính uống nước có ga thường xuyên có nguy cơ suy thận nặng cao hơn 29%.
Trầm trọng hóa viêm loét dạ dày: Khí CO2 và axit trong nước có ga kích thích tiết dịch vị, gây đau, trầm trọng thêm tổn thương dạ dày.
Tương tác bất lợi với thuốc: Nước có ga có thể làm giảm tác dụng hoặc tăng độc tính của một số loại thuốc điều trị.

Lời Khuyên Từ Chuyên Gia Về Nước Có Gas

Các chuyên gia dinh dưỡng khuyến nghị nên hạn chế tối việc sử dụng nước có ga, đặc biệt là nước ngọt có ga. Cụ thể:

Không nên uống quá 1 lon nước ngọt 330ml/ngày.
Ưu tiên các loại nước có ga không đường, ít muối, ít axit.
Không uống nước có ga thay cho nước lọc. Nên uống 1.5 – 2 lít nước lọc mỗi ngày.
Hạn chế cho trẻ em dưới 12 tuổi uống nước có ga.
Không dùng nước có ga để uống thuốc vì có thể làm thay đổi tác dụng của thuốc.
Súc miệng nước lọc sau khi uống nước có ga để trung hòa axit bám trên răng.

Tóm lại, nước có ga vừa có lợi ích, vừa tiềm ẩn nhiều rủi ro cho sức khỏe. Việc hiểu rõ bản chất và sử dụng đúng cách loại đồ uống này sẽ giúp bạn phát huy tối đa những lợi ích, đồng thời giảm thiểu tác hại. Dù thế nào, uống nước lọc vẫn luôn là lựa chọn an toàn và lành mạnh nhất cho tất cả mọi người.

Những Câu Hỏi Thường Gặp Về Nước Có Gas

1. Nước có ga có thể gây nghiện không?

Mặc dù nước có ga không chứa cồn, một số nghiên cứu gợi ý rằng đường và caffeine trong nước ngọt có ga có thể kích hoạt các vùng thưởng trong não, dẫn đến hành vi tìm kiếm và thèm muốn tương tự như chất gây nghiện. Tuy nhiên, mức độ “nghiện” này thường nhẹ hơn nhiều so với nghiện rượu và ma túy.

2. Trẻ em uống nước có ga có bị tăng động giảm chú ý không?

Một số nghiên cứu cho thấy, trẻ em tiêu thụ nhiều nước ngọt có ga, đặc biệt là loại chứa caffeine và phẩm màu nhân tạo, có nguy cơ cao hơn bị rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD). Cụ thể, một đứa trẻ uống 1 lít nước ngọt có ga mỗi ngày có nguy cơ mắc ADHD cao gấp 1,6 lần so với trẻ không uống.

3. Người bị dị ứng có nên uống nước có ga không?

Một số loại nước có ga, đặc biệt là nước ngọt, có thể chứa các thành phần gây dị ứng như phẩm màu, hương liệu nhân tạo, chất bảo quản. Vì vậy, người bị dị ứng thực phẩm nên thận trọng, đọc kỹ nhãn mác trước khi sử dụng nước có ga. Trong trường hợp nghi ngờ, tốt nhất nên tránh sử dụng để đề phòng phản ứng dị ứng nguy hiểm.

4. Người bị sỏi thận có nên kiêng nước có ga?

Nước có ga chứa nhiều natri, có thể làm tăng nguy cơ hình thành sỏi thận, đặc biệt là sỏi calcium oxalat và sỏi acid uric. Nghiên cứu cho thấy, những người tiêu thụ từ 1 cốc nước ngọt có ga (240ml) mỗi ngày trở lên có nguy cơ bị sỏi thận cao hơn 23% so với người không uống. Vì vậy, người có tiền sử sỏi thận nên hạn chế tối đa nước có ga.

5. Uống nước có ga có giúp giải rượu, chống say xỉn?

Nhiều người cho rằng uống nước có ga (như soda) có thể giúp giải rượu, làm tan nhanh hơi men trong dạ dày. Tuy nhiên, điều này hoàn toàn sai lầm. Ngược lại, khí CO2 trong nước có ga sẽ làm tăng áp lực lên dạ dày, khiến rượu được hấp thu nhanh hơn vào máu, làm tăng nồng độ cồn và nguy cơ say xỉn, ngộ độc.

6. Vận động viên có thể dùng nước có ga để bù nước, bù khoáng?

Nước có ga không phải là lựa chọn tối ưu để bù nước và điện giải cho vận động viên vì hàm lượng khoáng chất trong loại nước này thường không cân đối, không đủ để đáp ứng nhu cầu của cơ thể khi tập luyện, thi đấu. Tốt nhất, vận động viên nên sử dụng các loại nước uống thể thao chuyên biệt, được bổ sung các chất điện giải như natri, kali, magie… với tỷ lệ phù hợp.

7. Người bị viêm xoang có nên uống nước có ga?

Khí CO2 trong nước có ga có thể gây kích ứng, làm tăng phù nề và viêm nhiễm niêm mạc mũi xoang. Vì vậy, người bị viêm xoang mãn tính, viêm mũi dị ứng nên hạn chế sử dụng nước có ga, nhất là khi đang trong đợt cấp của bệnh.

8. Uống nước có gas giảm cân có hiệu quả không?

Nước có ga không đường có thể hỗ trợ giảm cân nhẹ bằng cách tăng cảm giác no, giảm cảm giác thèm ăn. Tuy nhiên không thể thay thế cho một chế độ ăn uống và lối sống lành mạnh. Nếu lạm dụng nước ngọt có ga, bạn thậm chí còn dễ bị tăng cân hơn.

Nếu muốn giảm cân lành mạnh, bạn nên:

Giảm cân bằng nước lọc vì nước có ga để tránh hấp thụ calo và đường thừa.
Nếu thực sự thèm nước có ga, hãy chọn loại không đường, không calo và chỉ uống với lượng vừa phải.
Kết hợp chế độ ăn ít đường, nhiều rau xanh và tập thể dục đều đặn để đốt cháy mỡ thừa hiệu quả.

9. Nên uống nước nào tốt nhất cho sức khỏe?

Nước sạch chứa khoáng tự nhiên là loại nước tốt nhất cho sức khỏe mà không có loại nước nào có thể thay thế được. Nước được lọc sạch các chất độc hại và giữ khoáng tự nhiên giúp thanh lọc cơ thể, hỗ trợ trao đổi chất, điều hòa thân nhiệt và tăng cường sức đề kháng hiệu quả.

Uống đủ nước lọc mỗi ngày sẽ giúp bạn có một cơ thể khỏe mạnh và tràn đầy năng lượng.

10. Máy lọc nước nào chất lượng, giữ khoáng tự nhiên hiệu quả?

Maxdream tự hào là thương hiệu tiên phong ứng dụng công nghệ lọc điện siêu hấp thu CDI vào máy lọc nước tại Việt Nam, mang đến nguồn nước sạch – khỏe – giá tốt cho hàng ngàn gia đình và đơn vị tổ chức trên khắp cả nước.

Với hơn 13 năm kinh nghiệm, Maxdream đã khẳng định vị thế dẫn đầu trong lĩnh vực cung cấp các giải pháp lọc nước giữ khoáng chất lượng cao, đáp ứng mọi nhu cầu của khách hàng.

Tại sao nên chọn Maxdream?

Công nghệ lọc tiên tiến: CDI giúp giữ nguyên khoáng chất tự nhiên có lợi cho sức khỏe, đồng thời loại bỏ hoàn toàn tạp chất, vi sinh vật và các chất độc hại.
Tiết kiệm chi phí: Tỷ lệ xả thải thấp, chỉ từ 5-20%, giúp tiết kiệm nước và điện năng hiệu quả.
Thân thiện môi trường: Sử dụng ít lõi lọc (4 lõi với lõi chính CDI tuổi thọ 3-5 năm), thay thế dễ dàng, góp phần bảo vệ môi trường.
Đa dạng sản phẩm: Maxdream cung cấp nhiều dòng máy lọc nước cho gia đình, máy lọc tổng đầu nguồn và hệ thống lọc nước cho sản xuất, công nghiệp, hệ thống lọc nước cho tổ chức, trường học, lọc nước mưa…đáp ứng mọi nhu cầu sử dụng.
Giá cả minh bạch, cạnh tranh: Maxdream cam kết giá cả rõ ràng, hợp lý, phù hợp với mọi gia đình.
Dịch vụ chuyên nghiệp: Đội ngũ kỹ thuật viên chuyên nghiệp của Maxdream sẽ tư vấn, lắp đặt và bảo trì miễn phí tận nhà.